بررسی سازماندهی سیاسی فضا در نواحی سکونتگاهی کشور مورد مطالعه: شهرستان کاشان

نویسندگان

  • احمد خادم الحسینی دانشیار گروه جغرافیای انسانی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران
چکیده مقاله:

      سازماندهی سیاسی فضا یکی از مهم­ترین و حساس­ترین وظایف مسئولین کشورها به شمار می­رود. این امر به منظور مدیریت بهینه و پایدار سرزمین و تأمین امنیت و بهبود اوضاع اجتماعی اقتصادی با هدف حفظ و تداوم یکپارچگی در سطوح ملی، محلی و منطقه­ای انجام می­شود. تقسیمات کشوری یکی از ابزارهای مهم حکومت­ها برای سازماندهی سیاسی فضای کشور به شمار می­رود. عواملی مانند شاخص­های علمی و قانونی، شکل حکومت و نوع رژیم سیاسی، جغرافیای قدرت و حمایت، اقلیت­های اکولوژیک، محیط استراتژیک و فضاهای پیرامونی کشور و... در تقسیم فضای سرزمینی مؤثر است. مهم ترین عامل در تقسیمات کشوری، جمعیت و فاصله نقاط جمعیتی از یکدیگر است. از این رو در مقاله حاضر با روش کمی- تحلیلی، به  بررسی حوزه نفوذ شهرها پرداخته شده است و با بررسی عامل جمعیت به عنوان یکی از مهم­ترین ابزارهای سنجش در تقسیمات کشوری، به بررسی سازماندهی سیاسی فضای سرزمینی در شهرستان کاشان پرداخته شده است. بررسی مؤلفه­های جمعیتی در شهرستان کاشان و دیگر شاخص­های اصلی از قبیل اقتصادی، گردشگری، تاریخی نشان می­دهند که در صورت تأسیس استان جدید، کاشان نسبت به سایر مراکز جمعیتی از اولویت بالاتری در جهت بهره­برداری مناسب از پتانسیل جمعیت منطقه برخوردار است. نقطه جدایی کاشان نسبت به سایر شهرهای پرجمعیت بیشتر است. بیشترین فاصله از مرکز استان را کاشان با فاصله 215 کیلومتر از میان شهرهای بالای جمعیت سیصدهزارنفر دارد. حوزه نفوذ اصفهان 155 کیلومتر است بنابراین فاصله نقطه جدایی 60 کیلومتر است. سایر شهرهای استان اصفهان، نجف­آباد و خمینی شهر فاصله­ای کمتر از 30 کیلومتر تا اصفهان دارند. در مجموع مقایسه فاصله بر اساس جمعیت نشان می­دهد که کاشان بر اساس پتانسیل جمیعتی و دوری از مرکز استان، شرایط مناسب­تری برای ادعای جداشدن می­تواند داشته باشد و علت اصلی آن هزینه بر بودن رفت و آمدها جهت حل مسائل اداری و مردمی به مرکز استان اصفهان است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثرات زیست محیطی تصمیمات سیاسی در سازماندهی فضای جغرافیایی کشور

اداره سرزمین و کشور به گونه کارآمد از دغدغه‎های اصلی در دنیای امروز سیاست است. چنین هدفی با گزینش مدیران متخصص و تدوین برنامه‎هایی با رویکردهای علمی توسط کارشناسان عملی می‎گردد. در ایران برنامه­ ریزی و اداره سرزمین با برنامه، تاریخ طولانی چند هزار ساله دارد. در تاریخ معاصر شروع برنامه‎ریزی به اواخر دوره قاجاریه باز می‎گردد. از دوره رضا شاه موضوع برنامه‎ریزی و اعمال دیدگاه کارشناسان جدی گرفته شد...

متن کامل

تحلیل و بررسی نقش نواحی پیرامونی در سازماندهی سیاسی فضایی پایدار شهرهای ایران؛ مطالعه موردی کلان شهر تهران

در آمایش سرزمین، موضوع فضا و تحلیل قانونمندی‌های حاکم بر شکل‌گیری آن، کلیدی‌ترین نقش را در برنامه‌ریزی دارد. به‌ طور کلی در مورد فضا برداشت‌ها و تعابیر مختلفی وجود دارد، اما در مجموع می‌توان گفت فضا دربرگیرنده روابط متقابل اقتصادی اجتماعی بخشی از جامعه در محیط مشخصی از سرزمین است و سازمان فضایی تبیین روابط بین انسان و فضا و فعالیت‌های انسان در فضا است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی نقش نواحی پیرا...

متن کامل

سنجش و ارزیابی پایداری اجتماعی– اقتصادی نواحی روستایی با تأکید بر محصول غالب کشاورزی(مورد مطالعه: دهستان گلاب شهرستان کاشان)

یکی از بخش­های مهم اقتصادی در هر کشور بخش کشاورزی می­باشد کهتوسعه آن ارتباط بسیار نزدیکی با توسعه روستایی دارد. از میان محصولات کشاورزی محصولات استراتژیک منطقه­ای اهمیت فراوانی دارند. گل محمدی به عنوان محصول غالب منطقه­ای، در اکثر نقاط روستایی شهرستان کاشان پرورش داده می­شود، بنابراین توجه به پایداری آن در توسعه روستایی مهم می­باشد. پژوهش حاضر با هدف سطح­بندی روستاهای دهستان گلاب شهرستان کاشان ...

متن کامل

نسبت هویت مکان با کنش‌های تقسیمات سیاسی در فضا (مطالعه موردی: شهرستان کازرون)

هویت مکانی نمایان­کننده احساس، ادراک و  تعلق مکانی متنوع می­باشد به گونه­ای که  متناسب با فرهنگ سیاسی ساکنان، مکان­های جغرافیایی کنش­های سیاسی متفاوتی را خلق می­کنند. تقسیمات سیاسی فضا فرایندی است که واحدهای سیاسی-­ ­­فضایی را از نظر ساختاری و کارکردی به  سطوح  همگن به  منظور ادارة بهینه قلمرو ملی تقسیم می­کند.از شاخص­های اساسی در مقوله تقسیمات سیاسی فضا در نظر گرفتن هویت مکانی است  که می­تواند...

متن کامل

تحلیل وضعیت شاخص‌های ضروری سکونتگاهی (مطالعه موردی: دهستان‌های شهرستان دزفول)

روستا کهن‌ترین شکل سکونتگاه‌های بشری و روستانشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه های زندگی اجتماعی بشر است. کیفیت توسعه و زیرساخت‌های آن در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته مسایل عمده‌ای را در روند توسعه روستاهای کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی درعرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمارمی آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل‌های منطقه...

متن کامل

تقسیمات سیاسی فضا و تعادل در نظام شهری منطقه (مورد مطالعه: تقسیم استان خراسان بزرگ)

الگوی نظام شهری هر منطقه در طول زمان تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل می‌گیرد که در این بین دولت‌ها و تصمیمات دولتی نقش برجسته‌ای در شکل‌دهی به شبکة شهری و روابط سکونتگاهی ایفامی‌کند. از جمله ابزارهای قدرت‌مند دولت در این زمینه که با انگیزة تمرکززدایی صورت می‌گیرد، سازماندهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری است. بر همین اساس، این پژوهش با هدف بررسی تأثیرات تقسیمات سیاسی- اداری استان خراسان بزرگ بر نظام شهری...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 30

صفحات  89- 102

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023